نگاه به ویژگی های طنز مهران مدیری

در نشست «نور، صدا، دوربین، خنده» صورت گرفت؛ نگاه به ویژگی های طنز مهران مدیری

نشست بررسی ویژگی‌های طنز در آثار «مهران مدیری» در ادامه سلسله نشست‌های نقد و بررسی فیلم دفتر طنز حوزه هنری با عنوان «نور، صدا، دوربین، خنده» عصر دیروز در تالار سوره حوزه هنری برگزار شد.

به گزارش ستاد خبر انتشارات سوره مهر در این نشست که با حضور «مهران مدیری» برگزرا شد ، قسمت‌هایی از کارهای شاخص مدیری مثل «شب‌های برره» و «مرد هزارچهره» پخش شد و سپس حمیدرضا ابک،‌ خشایار الوند و مهران مدیری به سئوالات مخاطبان پاسخ دادند.

سپس «حمیدرضا ابک» به ویژگی های طنز مدیری پرداخت و گفت: برای خندیدن به طنزهای مدیری، مخاطب باید داده‌هایی از پیش در ذهن داشته باشد تا به شوخی‌های او پی ببرد. به طور مثال برای پی بردن به شوخی‌ یکی از قسمت‌های "مرد هزارچهره " باید روی پاتوق‌ها و جمع‌های روشنفکری مطالعه کرده باشد و با ویژگی‌های شخصیتی برخی از هنرمندان آشنا باشد. بر این اساس مخاطبی که چنین زمینه‌ای را ندارد، نمی‌تواند به کارهای آقای مدیری بخندد.

وی مهم‌ترین نکته در آثار طنز مهران مدیری را آشنایی‌زدایی دانست و گفت: حتی بی‌انصاف‌ترین منتقدان هم بر این عقیده‌اند که آثار مهران مدیری باعث ارتقای سلیقه مخاطبان شده‌ است و مخاطب ما دیگر به چیزهای بی‌مزه نمی‌خندد زیرا همان طور که اشاره کردم مدیری برای خنداندن به مخاطب باج نمی‌دهد.

در ادامه نشست مهران مدیری درمورد نحوه انتخاب بازیگران کارهایش ، با بیان اینکه « انتخاب بازیگر برای آثار من فرآیند پیچیده‌ای نیست » گفت: قبل از این که این گروه ثابت را که سال‌هاست با هم کار می‌کنیم، جمع کنم، بازیگران را از طریق تست انتخاب می‌کردم. یا این که به من معرفی می‌شدند که آنها نیز باید تست می‌دادند اما الان، با گروه ثابت خودمان کار می‌کنیم، مگر نقش‌هایی که نیاز به بازیگر جدیدی دارند که آن هم با مراجعه به آرشیوهایی که در مؤسسه بازیگری امین تارخ و برخی از موسسات بازیگری دیگر است، انتخاب می‌کنیم و از آنها تست می‌گیریم.

مهران مدیری در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که چرا برخی از کاراکترها در کارهای او جواب نمی‌دهند؟، گفت: قطعا پیش می‌آید که من در انتخاب بازیگری اشتباه کرده باشم که این اشتباه در دو حالت رخ می‌دهد. یکی این که شخصیتی خلق می‌کنیم و در متن جواب نمی‌دهد و اگر حذفش کنیم اتفاقی نمی‌افتد و بعد از مدتی آن را هم حذف می‌کنیم. یکی هم اشتباه در انتخاب بازیگر است.

مدیری درباره اینکه چطور تلویزیون می‌تواند بی‌رحمانه شخصیت‌هایی را به سخره بگیرد،‌ گفت: هر شخصیتی یا هر تیپی یکسری خصوصیات دارد. حتما اهل یک جایی است. یا خمیده است یا جین می‌پوشد، یکسری خصوصیات فرهنگی دارد. یک زبان خاص برای خودش دارد. نمی‌توان شخصیتی خلق کرد که فرهنگ و جغرافیایی را تداعی نکند. حتی برره که یک دنیای خیالی است نیز اعتراض گروهی را درآورده بود که لهجه فلانی نزدیک به لهجه اهالی فلان شهرستان است..! یا در "مرد هزارچهره " می‌گفتند چرا اداره ثبت احوال شیراز؟ چرا اصفهان نه؟ به هر حال برای خلق یک شخصیت مجبوریم یکسری خصوصیات برای او تعریف کنیم.

مدیری اضافه کرد: شخصیت‌های خوب و دوست داشتنی و پاک خنده‌دار نیستند. وقتی شخصیتی کمدی خلق می‌شود که پر از تضاد و ناهنجاری باشد. پزشک خوب و شریف و درستکار جایی برای شوخی ندارد. البته من قبول دارم که باید در تصویر طنزآمیز این آدم‌ها، مواظب باشیم.

او همچنین در پاسخ به علت جدایی از پیمان قاسم‌خانی و میزان تاثیر او در آثارش گفت: پیمان به دلیل یکسری گرفتاری‌ها و مشکلاتی که در حوزه سینما دارد، زمان کار کردن را با ما پیدا نکرد. او هم‌زمان درگیر دو سه کار بود و نمی‌توانست در کار آخر با ما همراهی کند. این قطع همکاری دلیل خاصی ندارد و امیدوارم بتوانیم دوباره هم‌کاری خود را آغاز کنیم زیرا جای خالی‌اش به شدت حس می‌شود.

همچنین در این نشست خشایار الوند گفت: تمام بازیگرانی که در کار مدیری بازی کرده‌اند، سقف بازیگری آنها در این کارها بوده و اگر به صورت مستقل کار کنند، بازی‌شان به‌اندازه‌ای که در کار مدیری دیده شده، دیده نمی‌شود. یا خودشان را تکرار می‌کنند. این یکی از خصوصیات ذاتی و متافیزیکی مهران مدیری است که نقشی را به بازیگر پیشنهاد می‌کند که به شدت مناسب اوست.

وی در قسمت دیگری از سخنانش با تاکید بر این که مدیری روی این که در طنزهایش به هیچ قشر و گروهی برنخورد، حساس است، گفت: در "قهوه تلخ " سکانسی نوشته بودم که برای آن که پیری مردی را به رخش بکشند، یک دست دندان به او هدیه می‌دهند. مدیری گفت شاید عده‌آی از افراد پیر از این شوخی ناراحت شوند. حتی وقتی مدیری نقش خودش را هم در "مرد هزارچهره " بازی کرد ما تلفن اعتراض آمیز داشتیم! همیشه این اعتراض‌ها هست.

در نشست «نور، صدا، دوربین، خنده» صورت گرفت؛ نگاه به ویژگی های طنز مهران مدیری 11 خرداد 1389، ساعت 11:5

نشست بررسی ویژگی‌های طنز در آثار «مهران مدیری» در ادامه سلسله نشست‌های نقد و بررسی فیلم دفتر طنز حوزه هنری با عنوان «نور، صدا، دوربین، خنده» عصر دیروز در تالار سوره حوزه هنری برگزار شد.

به گزارش ستاد خبر انتشارات سوره مهر در این نشست که با حضور «مهران مدیری» برگزرا شد ، قسمت‌هایی از کارهای شاخص مدیری مثل «شب‌های برره» و «مرد هزارچهره» پخش شد و سپس حمیدرضا ابک،‌ خشایار الوند و مهران مدیری به سئوالات مخاطبان پاسخ دادند.

سپس «حمیدرضا ابک» به ویژگی های طنز مدیری پرداخت و گفت: برای خندیدن به طنزهای مدیری، مخاطب باید داده‌هایی از پیش در ذهن داشته باشد تا به شوخی‌های او پی ببرد. به طور مثال برای پی بردن به شوخی‌ یکی از قسمت‌های "مرد هزارچهره " باید روی پاتوق‌ها و جمع‌های روشنفکری مطالعه کرده باشد و با ویژگی‌های شخصیتی برخی از هنرمندان آشنا باشد. بر این اساس مخاطبی که چنین زمینه‌ای را ندارد، نمی‌تواند به کارهای آقای مدیری بخندد.

وی مهم‌ترین نکته در آثار طنز مهران مدیری را آشنایی‌زدایی دانست و گفت: حتی بی‌انصاف‌ترین منتقدان هم بر این عقیده‌اند که آثار مهران مدیری باعث ارتقای سلیقه مخاطبان شده‌ است و مخاطب ما دیگر به چیزهای بی‌مزه نمی‌خندد زیرا همان طور که اشاره کردم مدیری برای خنداندن به مخاطب باج نمی‌دهد.

در ادامه نشست مهران مدیری درمورد نحوه انتخاب بازیگران کارهایش ، با بیان اینکه « انتخاب بازیگر برای آثار من فرآیند پیچیده‌ای نیست » گفت: قبل از این که این گروه ثابت را که سال‌هاست با هم کار می‌کنیم، جمع کنم، بازیگران را از طریق تست انتخاب می‌کردم. یا این که به من معرفی می‌شدند که آنها نیز باید تست می‌دادند اما الان، با گروه ثابت خودمان کار می‌کنیم، مگر نقش‌هایی که نیاز به بازیگر جدیدی دارند که آن هم با مراجعه به آرشیوهایی که در مؤسسه بازیگری امین تارخ و برخی از موسسات بازیگری دیگر است، انتخاب می‌کنیم و از آنها تست می‌گیریم.

مهران مدیری در پاسخ به سئوالی مبنی بر این که چرا برخی از کاراکترها در کارهای او جواب نمی‌دهند؟، گفت: قطعا پیش می‌آید که من در انتخاب بازیگری اشتباه کرده باشم که این اشتباه در دو حالت رخ می‌دهد. یکی این که شخصیتی خلق می‌کنیم و در متن جواب نمی‌دهد و اگر حذفش کنیم اتفاقی نمی‌افتد و بعد از مدتی آن را هم حذف می‌کنیم. یکی هم اشتباه در انتخاب بازیگر است.

مدیری درباره اینکه چطور تلویزیون می‌تواند بی‌رحمانه شخصیت‌هایی را به سخره بگیرد،‌ گفت: هر شخصیتی یا هر تیپی یکسری خصوصیات دارد. حتما اهل یک جایی است. یا خمیده است یا جین می‌پوشد، یکسری خصوصیات فرهنگی دارد. یک زبان خاص برای خودش دارد. نمی‌توان شخصیتی خلق کرد که فرهنگ و جغرافیایی را تداعی نکند. حتی برره که یک دنیای خیالی است نیز اعتراض گروهی را درآورده بود که لهجه فلانی نزدیک به لهجه اهالی فلان شهرستان است..! یا در "مرد هزارچهره " می‌گفتند چرا اداره ثبت احوال شیراز؟ چرا اصفهان نه؟ به هر حال برای خلق یک شخصیت مجبوریم یکسری خصوصیات برای او تعریف کنیم.

مدیری اضافه کرد: شخصیت‌های خوب و دوست داشتنی و پاک خنده‌دار نیستند. وقتی شخصیتی کمدی خلق می‌شود که پر از تضاد و ناهنجاری باشد. پزشک خوب و شریف و درستکار جایی برای شوخی ندارد. البته من قبول دارم که باید در تصویر طنزآمیز این آدم‌ها، مواظب باشیم.

او همچنین در پاسخ به علت جدایی از پیمان قاسم‌خانی و میزان تاثیر او در آثارش گفت: پیمان به دلیل یکسری گرفتاری‌ها و مشکلاتی که در حوزه سینما دارد، زمان کار کردن را با ما پیدا نکرد. او هم‌زمان درگیر دو سه کار بود و نمی‌توانست در کار آخر با ما همراهی کند. این قطع همکاری دلیل خاصی ندارد و امیدوارم بتوانیم دوباره هم‌کاری خود را آغاز کنیم زیرا جای خالی‌اش به شدت حس می‌شود.

همچنین در این نشست خشایار الوند گفت: تمام بازیگرانی که در کار مدیری بازی کرده‌اند، سقف بازیگری آنها در این کارها بوده و اگر به صورت مستقل کار کنند، بازی‌شان به‌اندازه‌ای که در کار مدیری دیده شده، دیده نمی‌شود. یا خودشان را تکرار می‌کنند. این یکی از خصوصیات ذاتی و متافیزیکی مهران مدیری است که نقشی را به بازیگر پیشنهاد می‌کند که به شدت مناسب اوست.

وی در قسمت دیگری از سخنانش با تاکید بر این که مدیری روی این که در طنزهایش به هیچ قشر و گروهی برنخورد، حساس است، گفت: در "قهوه تلخ " سکانسی نوشته بودم که برای آن که پیری مردی را به رخش بکشند، یک دست دندان به او هدیه می‌دهند. مدیری گفت شاید عده‌آی از افراد پیر از این شوخی ناراحت شوند. حتی وقتی مدیری نقش خودش را هم در "مرد هزارچهره " بازی کرد ما تلفن اعتراض آمیز داشتیم! همیشه این اعتراض‌ها هست.