احیای مجدد تئاتر مولوی

۳
”حسین مسافرآستانه” در مراسم بازگشایی تئاتر مولوی:
احیای مجدد تئاتر مولوی احیای دوباره تئاتر دانشگاهی است

به گزارش سایت ایران تئاتر، در ابتدای این مراسم کلیپ کوتاهی درباره دانشگاه با شعری از عبدالجبار کاکایی پخش شد و در ادامه مهندس مطهری‌نژاد عنوان کرد: «مرکز تئاتر مولوی دانشگاه تهران از سال 1346 توسط "پری صابری" پایه‌گذاری شد و برنامه‌های خود را آغاز کرد.»
وی ادامه داد: «از زمانی که مرکز تئاتر مولوی دانشگاه تهران در حوزه معاونت دانشگاه قرار گرفت سعی کردیم با یک بازنگری مختصر و دقیق در بعضی وجوه، برنامه‌ریزی جدی‌تری داشته باشیم. همچنین نقاط قوت و آسیب‌های توسعه برنامه‌ریزی این مرکز را به نحوی مورد مطالعه قرار دهیم که در شأن فضای دانشگاهی و تئاتر کشور باشد.»
وی با اشاره به حمایت دکتر رهبر گفت: «از همان روزهای اول تأکید دکتر رهبر این بود که این فضا را در شأن دانشگاه بازسازی و آماده کنیم.»
مهندس مطهری‌نژاد خاطرنشان کرد: «نمای داخلی سالن در طول سال‌های گذشته  فرسوده شده بود، بنابراین سعی کردیم نماسازی داخل را مورد توجه قرار دهیم. ارتقا سیستم صوتی و تصویری، مورد دیگری بود که با حمایت دکتر رهبر توانستیم شورای برنامه‌ریزی و ارزشیابی مرکز را با حضور اساتید دانشگاه موسیقی و نمایش تشکیل دهیم.»
وی با بیان اینکه نهاد مقام معظم رهبری نیز جزء این شورا است، گفت: «این مسیر را پایه‌گذاری کردیم و دو ماه است که شورا کار خود را به صورت رسمی آغاز کرده و هر هفته بازبینی تمامی آثار رسیده را برعهده دارد.»
مدیر کل امور فرهنگی دانشگاه تهران تصریح کرد: «با وجود دغدغه‌هایی که اهالی تئاتر در این ایام داشتند این مسیر را طی کردیم و امشب ـ 29 آبان ـ مرکز تئاتر مولوی دانشگاه اولین فعالیت صحنه‌ای را همزمان با نخستین جشنواره تئاتر حقیقت که فضایی معنوی و ارزشی دارد، آغاز می‌کند.»
وی با بیان اینکه سعی شد در این مدت اساسنامه و آئین‌نامه اجرایی مرکز تدوین شود گفت: «طی این مدت با مرکز هنرهای نمایشی ارتباط داشتیم و امروز هم تفاهمنامه همکاری فی‌ما بین را امضا خواهیم کرد.»
مهندس مطهری‌نژاد اظهار کرد: «اصلی‌ترین مسأله و مهمترین رویکردی که مدنظرمان است این است که تئاتر ما هم از جنبه محتوایی و هم از جنبه فرم و اجرایی، شأنیت بالای دانشگاهی را داشته باشد. دانشجویانی که در فضای دانشگاهی تحصیلات آکادمیک را طی کردند زمانی که قصد دارند وارد فضای حرفه‌ای شوند، مرکز تئاتر مولوی بهترین مکان برای وارد شدن آن‌ها به این فضا است.»
وی تصریح کرد: «با همت مسئولان باید مرکز تئاتر مولوی جایگاهی برای پرورش هنرمندان متعهد شود. تئاتر نسبت به همه هنرها در جایگاه جدی‌تری قرار دارد و آن هم به خاطر زنده بودن این هنر و ارتباط دقیقی است که با مخاطب برقرار می‌کند. به همین دلیل تئاتر می‌تواند فضای اجتماعی را تحت تأثیر آثار مثبت خود قرار دهد.»
مطهری‌نژاد با اشاره به تولید آثار سفارشی و آثاری که به صورت آزاد تولید می‌شوند و سفارشی نیستند، گفت: «این مرکز هیچ یک از این دو وجه را کنار نمی‌گذارد و از طرفی فضای سومی را هم مدنظر داریم و آن این که بتوانیم نمایشنامه‌های غنی را در این محل تولید کنیم. همچنین در کنار این رویکرد قصد داریم در فضای تئاتر مولوی از فرصت‌هایی که وجود دارد به تئاتر سازمانی، آموزش و پرورش و مدارس کمک کنیم و این مجموعه دیگر تنها مرکز تئاتر مولوی نباشد و با کامل شدن فضای ورودی و مجموعه قصد داریم در کنار تئاتر یک فضای آموزشی و فرهنگی را نیز به وجود بیاوریم.»
مطهر‌ی‌نژاد با قرائت شعر "سفر در آینه" سروده قیصر امین‌پور به صحبت‌های خود پایان داد و سپس کلیپ‌ کوتاهی از چگونگی نماسازی و تغییرات محیطی مرکز تئاتر مولوی به نمایش گذاشته شد.
در ادامه قهرمانی یکی از ویژگی‌های تئاتر ایران را نسبت به سایر کشورها تأثیر حضور فارغ‌التحصیلان دانست و افزود: «دانشجویان و فارغ‌التحصیلان تئاتر در رشد تئاتر کشور تأثیر دارند و این نشان می‌دهد که تئاتر کشور با فرهنگ مطالعه، تحقیق و پژوهش عجین است.»
وی ادامه داد: «تئاتر مولوی می‌تواند به زمینه‌های فرهنگی و تئاتر کشور کمک و من امیدوارم تئاتر مولوی ارتباط تنگاتنگ‌تری با دانشجویان داشته باشد.»
"حسین مسافرآستانه" رئیس مرکز هنرهای نمایشی در خصوص احساس خود نسبت به بازگشایی تئاتر مولوی گفت: «تمام اهالی تئاتر نسبت به این مکان یک حس نوستالژیک دارند و دوران یادگیری خود را با عشق تمام و بدون هیچ چشمداشت مالی در جای جای تالار مولوی طی کردند و از این مکان خاطره‌های بسیار دارند.»
مسافرآستانه با بیان اینکه مرکز تئاتر مولوی دانشگاه تهران تنها به عنوان یک تئاتر حائز اهمیت نیست، گفت: «این مرکز در واقع میراث معنوی خاصی است که گذشته و آینده آن نقش مهمی در تئاتر کشور داشته و دارد و حفظ آن لازم و ضروری است.»
وی در ادامه عنوان کرد: «پایان‌نامه برخی از دانشجویان درباره تاریخ تئاتر مولوی بود و دانشگاه‌ها و اساتید هم این موضوع را به عنوان تحقیق و پایان‌نامه دانشجویان پذیرفتند.»
مدیرکل مرکز هنرهای نمایشی خاطرنشان کرد: «بازگشایی مرکز تئاتر مولوی روزنه‌های امید بسیاری را در دل جوان‌ترها به خاطر احیا شدن مرکز فعالیت‌شان و در دل پیش‌کسوتان به دلیل اینکه خاطراتشان پا برجا خواهد ماند، ایجاد می‌کند.»
مسافرآستانه با اشاره به اینکه در گذشته تفاهم‌نامه‌ای مبنی بر ادامه همکاری با تئاتر مولوی وجود داشته گفت: «این تعهد همچنان پا برجا می‌ماند. همچنین این مرکز محل پر رونقی برای تئاتر خواهد بود و احیای مجدد آن در واقع احیای مجدد تئاتر دانشگاهی است و اتصال تئاتر دانشگاهی به تئاتر حرفه‌ای کشور بسیار حائز اهمیت است.»
در ادامه این مراسم دکتر جلیل دارا مدیرکل فرهنگی وزارت علوم توجه به بحث هنر و هنرمند را در هر جامعه‌ای قابل اهمیت دانست و افزود: «هنر بستری است برای تربیت
نیروی انسانی و نخبه پروری، ابزار خوبی برای کشور ماست که دارای فضای جوانی است، و می‌تواند برای رسیدن به جایگاه متعالی و جامعه‌ای که به سمت تمدن‌سازی پیش می‌رود، مورد توجه قرار گیرد.»
دارا تصریح کرد: «تمدن ما پر از آموزه‌های هنری است و در دامن خود هنرمندان بزرگی را پرورش داده است. با نگاه به تاریخ، درمی‌یابیم بسیاری از شخصیت‌های علمی ما همگی دستی بر هنر داشته‌اند و این نشان می‌دهد که کشور ما جامعه هنردوستی است.»
وی با بیان اینکه هنرمندان باید با جدیت و تلاش بیشتری در جهت اعتلای هنر گام بردارند گفت: «در واقع رسیدن به جایگاه متعالی و رشد یافته زمانی محقق می‌شود که ما به سمت آن مسیری که خداوند متعال تعریف کرده حرکت کنیم که آن مسیر دست‌یابی به قرب الهی است.»
مدیرکل فرهنگی وزارت علوم در ادامه عنوان کرد: «هنرمندان می‌توانند در جهت ارتقای هنر توحیدی پیش بروند. بعد از انقلاب اسلامی هنرمند موحد پرورش داده شده و هم‌اکنون به سمت هنر توحیدی پیش می‌رویم.»
وی خاطرنشان کرد: «با فضایی که فراهم شده باید در جهت خلق آثار پیش رفت و در بحث هنر به خصوص هنرهای نمایشی باید از تقلید فاصله گرفت، چرا که ایران صحنه‌های افتخارآمیز بسیاری برای خلق آثار ناب دارد و نباید این صحنه‌های پرافتخار را در خلق آثار نادیده گرفت.»
دارا افزود: «از گذشته وزارت علوم با تئاتر مولوی همکاری داشته و با بازگشایی مجدد تئاتر مولوی این همکاری ادامه خواهد یافت.»
وی تصریح کرد: «در همین فضای دانشگاهی باید تئاتر حرفه‌ای پرورش پیدا کند؛ چرا که دانشجویان در آینده تئاتر کشور سرنوشت‌ساز خواهند بود.»
سپس کلیپ "هنر متعهد" که دیدار مقام معظم رهبری با هنرمندان بود پخش شد.
در ادامه "حمید شاه‌آبادی" معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه تئاتر مولوی پایگاهی برای توسعه بیشتر کشور است، عنوان کرد: «تئاتر مولوی تنها یک سالن نیست، بلکه دارای پیشینه و قدمت است و زمان تعطیلی این مکان استرس‌ها زیادی وجود داشت که همکاران و دوستان با جدیت تمام به بازسازی دوباره این مجموعه پرداختند.»
وی ادامه داد: «هر حرکتی بعد از مدت زمانی نیاز به توقف دارد تا از این طریق نقاط قوت و ضعف خود را ببیند و با یک نگاه نو بار دیگر پا به عرصه بگذارد.»
شاه‌آبادی افزود: «دوستان جهاد دانشگاهی سال‌ها تلاش کردند که این مکان پایگاه مناسبی برای تئاتر دانشگاهی باشد و امروز خوشحالیم از اینکه بار دیگر شاهد بازگشایی این محل هستیم.»
وی تصریح کرد: «اگر به تئاتر نگاه کنیم خواهیم دید که از گذشته تا به امروز حق تئاتر آن‌طور که باید ادا نشده است. ظرفیتی که تئاتر در آموزش، مسائل دینی، سیاسی و... دارد بسیار بیشتر از این‌ها است و ما به اندازه ظرفیت‌ تئاتر فرصت فراهم نکردیم.»
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به اینکه سالانه از دانشگاه‌ها فارغ‌التحصیلان زیادی داریم گفت: «طبیعی است که دانشجویان علاقه‌مندند در همان رشته‌ای که تحصیل کردند مشغول به کار شوند و تئاتر مولوی بهترین مکان برای تجربه و محلی برای آزمون و خطا است.»
وی تصریح کرد: «ما در تمام مراکز آموزشی کشور نیازمند چنین فضایی هستیم. دانشجو در دوران تحصیل علاقه‌مند است که اثری را خلق کند، اگر این مکان برای خلق آثار دانشجو وجود نداشته باشد، مشخص نیست که مناسبات خوبی را در زمینه هنجارهای اجتماعی طی کرده باشیم.»
شاه‌آبادی از دوران دانشجویی به عنوان یک فرصت تاریخی یادکرد و افزود: «مدیران و مسئولان دانشگاه باید حمایت خود را از تئاتر دانشگاهی بیش از گذشته ادامه دهند. نباید فضایی به وجود بیاید که فعالان دست از تلاش بردارند. خوشبختانه مرکز تئاتر مولوی محل ایجاد اندیشه و فکر است.»
وی با اشاره به اینکه باید برنامه‌ریزی دقیق‌تری در تئاتر صورت بگیرد گفت: «تئاتر در کشورمان با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند و جوانان با کمترین امکانات بزرگترین مشکلات را پشت سر گذاشته و یک جریان ماندگار را در حوزه تئاتر به جا گذاشتند.»
معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بازگشایی تئاتر مولوی را همزمان با جشنواره تئاتر حقیقت اتفاق مثبت و خوش یمنی تلقی کرد و افزود: «جشنواره تئاتر حقیقت فصل نوینی از ارائه جشنواره‌ها را به همراه دارد. در حوزه تئاتر کشور گام اول باید در حوزه دانشجویی برداشته شود و با توجه به اینکه قرار است مرکز تئاتر مولوی علاوه بر سالن تئاتر به یک مرکز فرهنگی تبدیل شود باید در حوزه نمایشنامه‌نویسی هم گام تازه‌ای برداشت و به این عرصه توجه بیشتری کرد.»
شاه‌آبادی تصریح کرد: «باید چشم‌انداز جدیدی در حوزه نمایشنامه‌نویسی در دانشگاه رقم بخورد و دانشجویان احساس کنند در این مکان از تراوشات  فکری آن‌ها حمایت می‌شود.»
در ادامه مراسم هم‌نوازی تنبور و دف توسط فرشاد حقیقی و داود بی‌باک انجام شد. سپس دکتر مطهری‌نژاد و حسین مسافرآستانه در حضور حمید شاه‌آبادی، دکتر رهبر و جلیل دارا تفاهم‌نامه همکاری میان مرکز هنرهای نمایشی و تئاتر مولوی را به صورت نمادین امضا کردند. همچنین جلیل دارا و مطهری‌نژاد نیز تفاهم‌نامه همکاری دیگری را مبنی بر همکاری وزارت علوم و تئاتر مولوی امضا کردند.

در حاشیه:

- رحمت امینی، شهرام کرمی، هما جدیکار، مریم معترف، علی عابدی، فرهاد شریفی، علی مؤذنی، محمد مختاری(مدیر پیشین تئاتر مولوی) و محمود فرهنگ از جمله افرادی بودند که در مراسم بازگشایی مرکز تئاتر مولوی حضور داشتند.

نفیسه قاسم‌زاده:

مراسم بازگشایی تئاتر مولوی شامگاه گذشته ـ 29 آبان ـ همزمان با آغاز بخش صحنه‌ای نخستین جشنواره تئاتر حقیقت، با حضور حمید شاه‌آبادی معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین مسافرآستانه رئیس مرکز هنرهای نمایشی، مجید مطهری‌نژاد مدیرکل امور فرهنگی دانشگاه تهران، فرهاد رهبر رئیس دانشگاه تهران، جلیل دارا مدیرکل فرهنگی وزارت علوم و جمعی از هنرمندان و اساتید برگزار شد.

اخلاقیات و امنیت شغلی؛ دو اصلی که در تئاتر نباید نادیده گرفت

 
”رویا تیموریان” در نشست خبری ”قاتل بی‌رحم هسه کارلسون”:
اخلاقیات و امنیت شغلی؛ دو اصلی که در تئاتر نباید نادیده گرفت

به گزارش سایت ایران تئاتر، در ابتدای این نشست "مسعود رایگان" درخصوص نمایشنامه گفت: «نمایشنامه "قاتل بی‌رحم هسه کارلسون" را سپتامبر سال 1997 میلادی ترجمه کردم. این نمایشنامه در تئاتری واقع در شمال سوئد به دست من رسید و قرار بود آن را در سوئد کارگردانی کنم که شرایط مهیا نشد و خوشحالم که این کار برای اولین بار در ایران اجرا می‌شود.»
رایگان در ادامه با اشاره به هنینگ مانکل ـ نویسنده این اثر ـ افزود:‌ «مانکل در سال 1948 متولد شد. او بیشتر به عنوان رمان‌نویس جنایی مطرح است، ولی خانه اول و آخرش تئاتر است. وی تاکنون آثار زیادی از خود بر جای گذاشته و همچنان هم در حال نوشتن است.»
وی ادامه داد: «مانکل از جمله کسانی است که در فعالیت‌های بشردوستانه حضور داشته و همچنان به آن پایبند است.»
رایگان با اشاره به اینکه مانکل یک مجموعه تئاتر در موزامبیک را زیر نظر دارد، گفت: «این نویسنده را کسی حمایت نمی‌کند و خود به صورت خودجوش تمام هزینه‌های مادی و معنوی تئاتر را پرداخت می‌کند. همچنین او به همراه همسرش مبلغ قابل توجهی را به بچه‌های بی‌سرپرست و فقیر دهکده‌ای در موزامبیک اختصاص داده است.»
این بازیگر تصریح کرد: «علاوه بر اینکه مانکل مجموعه تئاتری در موزامبیک را زیر نظر دارد، در سوئد نیز یک مجموعه تئاتر دارد که تمام هزینه‌های آن را خود به عهده گرفته است. با توجه به این اوصاف، حیفم آمد که چنین نویسنده معتبر جهانی را در ایران معرفی نکنم.»
وی با بیان اینکه دو کتاب مانکل در ایران ترجمه شده عنوان کرد: «این اولین نمایشنامه مانکل است که در ایران اجرا می‌شود و امیدوارم نمایشنامه بعد از این اجرا منتشر شود.»
در ادامه نشست "رویا تیموریان" مشاور کارگردان و از جمله بازیگران نمایش، گفت: «زمانی که نمایشنامه را می‌خوانیم به نظر ساده می‌آید، اما هر قدر که پیش رفتیم کار مشکل‌تر شد و با هدایت رایگان توانستیم به این شیوه برسیم. البته روخوانی‌ها و تمرین‌هایی که انجام دادیم، خود نمایشنامه به ما می‌رساند.»
وی با بیان اینکه بازیگران و عوامل توانستند با وجود شرایطی که یکی از بازیگران پیش آورد به خوبی از عهده کارشان برآیند، گفت: «در تمام دنیا تئاتر از یک فرهنگ ویژه برخوردار است و از اهالی تئاتر نیز توقع ویژه‌ای وجود دارد. زمانی که همه با بضاعت تئاتر دور هم جمع می‌شویم، تنها به خاطر پول نیست که می‌آییم و قرارداد می‌بندیم. دوستان از راه‌های دیگری ارتزاق می‌کنند.»
بازیگر نمایش "همه فرزندان خانوماغا" با اشاره به ترک گروه یکی از بازیگران نمایش  "قاتل بی‌رحم هسه کارلسون " عنوان کرد: «سه سال پیش نیز همین اتفاق برای ما افتاد و به دلیل مسائل مالی یکی از بازیگران قبل از اجرای عمومی کار را ترک کرد و با توجه به شرایط روحی که آن زمان مسعود رایگان به دلیل فوت پدرش داشت به گونه‌ای شد که نتوانستیم آن نمایش را اجرا کنیم و این بار هم برای بار دوم این اتفاق افتاد و با توجه به توافقاتی که انجام شده بود و تمریناتی انجام داده بودیم، همه چیز به خوبی پیش می‌رفت؛ ولی خیلی ناگهانی یکی از بازیگران بدون ارائه هیچ دلیلی برای ما از ادامه کار انصراف داد و هنوز همه ما در شوک هستیم که چرا این اتفاق افتاد. شب آخر این بازیگر مانند همیشه تمرین کرد و اوضاع بسیار خوب پیش می‌رفت و حتی برای بیلبوردها و پوسترها نیز عکس گرفتیم و ایشان بعد از اینکه از سالن خارج شدند 5 دقیقه بعد با ما تماس گرفتند و گفتند که دیگر حاضر برای ادامه نیستند و حتی بعد از آن جواب تلفن‌ها و پیامک‌های ما را نیز ندادند.»
این بازیگر پیش‌کسوت تئاتر با اشاره به اتفاقاتی که در سه سال پیش رخ داده بود، گفت: «آن موقع ما سکوت کردیم و چیزی نگفتیم که به نظرم اشتباه کردیم. باید اینگونه مسائل را بازگو کرد تا همکاران خود را بهتر بشناسیم و بدانیم برای انتخاب‌های بعدی‌مان چگونه عمل کنیم.»
تیموریان تصریح کرد: «حرف من این است که اگر می‌خواهیم گروهی را ترک کنیم، شجاعانه و متمدنانه رفتار کنیم و صحبت کنیم و به توافق برسیم و یا حداقل اینکه جواب تلفن‌ها را بدهیم. به نظرم برای کار تئاتر قطعاً باید فرهنگ‌ تئاتری داشته باشیم.»
تیموریان خاطرنشان کرد: «آنچه که هنرمندان سالیان سال است درباره آن حرف می‌زنند، امنیت شغلی است و این امنیت را فقط دولتمردان و مسئولان تأمین نمی‌کنند.»
وی خطاب به "امین زندگانی" ـ بازیگری که گروه نمایش را ترک کرده است ـ گفت: «آقای زندگانی شما با این کار خود در واقع امنیت شغلی ما را به خطر انداختید. امیدوارم با هیچ گروه دیگری این کار را نکنید چرا که با این رفتار، آن گروه دچار فشردگی کار و فشار روحی می‌شود.»
این مدرس تئاتر در ادامه با اشاره به بازیگر جایگزین "امین زندگانی" افزود: «جواد عزتی را هومن سیدی و شبنم مقدمی معرفی کردند. از جواد عزتی تشکر می‌کنم که در عرض یک هفته با اینکه این نمایشنامه بسیار دشوار بود، تمام تلاش خود را انجام داد و به قدری انرژی خوب با خود به همراه آورد که کلی به ما روحیه و انرژی داد و باعث شد یک کار تئاتری بعد از این همه زحمت به روی صحنه بیاید.»
بازیگر نمایش  "عروسی خون " فضای متن را فانتزی دانست و افزود: «این فانتزی بودن به همراه خودش خشونتی را به دنبال دارد و شیوه اجرایی، رئال و واقعی نیست و برای من که بعد از چند سال به عرصه تئاتر برگشتم، کار بسیار جذابی بود. با گروهی همکاری داشتم که من را به یاد گذشته می‌انداخت؛ چرا که در گذشته یکسری قوانین و عرف در تئاتر وجود داشت.»
در ادامه "شبنم مقدمی" بازیگر نمایش  "قاتل بی‌رحم هسه کارلسون " گفت: «فضای کار برایم بسیار جذاب است و من تا به حال کاری تا به این اندازه فانتزی انجام نداده بودم، این کار جهان فانتزی خود را دارد و ترکیبی از کارتون و کاریکاتور است.»
وی ادامه داد: «این نمایش تجربه خاصی برایم بود و مجبور بودم که در این اثر روی رفتار بازیگرانه‌ام تجدیدنظر کنم. نوع گریم، نحوه بیان، جنس بازی و حرکات برایم تازگی داشت و از اینکه تجربه‌اش کردم، بسیار خوشحالم.»
پس "جواد عزتی" از چگونگی حضورش در این نمایش گفت: «اگر این گروه دوستانه، پر انرژی و این نگاه و تحلیل‌ها وجود نداشت، نمی‌توانستم به این سرعت خود را به گروه برسانم و بتوانم حداقل این نقش را در صحنه اجرا کنم.»
این بازیگر تئاتر تصریح کرد: «به خاطر رفتار دوستانه و نگاه عمیق رویا تیموریان و مسعود رایگان به نمایشنامه، من خیلی سریع با شخصیت و آثار مانکل آشنا شدم.»
فرشاد فزونی که ساخت موسیقی نمایش  "قاتل بی‌رحم هسه کارلسون " را به عهده دارد، در ادامه این نشست گفت: «به دلیل تداخل تمرینات با اجرای موسیقی دو اثر "رویای‌ هالیوود" و "ماکاندو" فشار عصبی زیادی روی من بود. ولی در نهایت با صحبت‌هایی که با گروه داشتیم و اتودهایی که زدیم در اجرا به یک جمع‌بندی کلی در موزیک رسیدیم، البته من در حین اجراها مدام در حال تکمیل موسیقی هستم و سعی می‌کنم که موزیک را کامل‌تر کنم.»
وی ادامه داد: «کار فانتزی انجام داده بودم ولی این شکل دیگری از کار فانتزی است و تجربه جدید و خوبی برایم بود.»
"هومن سیدی" بازیگر نمایش در ادامه گفت: «عشق زیادی به آقای رایگان دارم و نمی‌توانم ببینم کوچک‌ترین ناراحتی برای آن‌ها به وجود آمده است.»
وی با تشکر از جواد عزتی به خاطر همراهی‌اش گفت: «در مرحله اول، این کار حیثیت و آبروی من هم هست و دوست دارم که بدون مشکل پیش برود. متأسفانه از زمان ورودم به سینما با این مشکلات دست به گریبان بودم و اگر بازیگری در نقشی بنشیند همه ذهن‌ها به سمت او می‌رود و نقش‌هایی مانند آن را به آن بازیگر پیشنهاد می‌کنند. بسیار خوشحالم که رایگان و تیموریان با توجه به سابقه و پیشینه‌ای که داشتم، این کار را به من پیشنهاد دادند.»
"احمد کچه‌چیان" طراح صحنه این نمایش با بیان اینکه این کار تجربه دوست‌داشتنی و سختی بوده است، گفت: «نزدیک به سه ماه روی طرح کار کردیم که ناگهان آقای رایگان به دلیل شرایط مالی گفت نمی‌توانیم این دکور را کار کنیم، بنابراین مجبور شدیم دکور را عوض کنیم و در عرض 24 ساعت طراحی تغییر کرد، البته من خودم این طراحی جدید را بیشتر از طراحی قبلی می‌پسندم.»
تیموریان که در این نمایش ایفاگر دو نقش است، تصریح کرد: «من در نمایش  "قاتل بی‌رحم هسه کارلسون " نقش یک مادر و زن اسب‌فروش را بازی می‌کنم که دو نقش کاملاً متفاوت است.»
وی با بیان اینکه فضای نمایش نزدیک به سینماست، گفت: «کار در واقع به نوعی مانند سکانس است و برای من تجربه‌ای جدید بود. من تا آخرین لحظه عمرم نیز در حال تجربه‌های جدید هستم و با بازی در یک اثر می‌توانم بار دیگر تجربه‌های جدید کسب کنم.»
مسعود رایگان کارگردان نمایش در ادامه گفت: «زمانی که وارد تئاتر می‌شویم باید تمام قد مقابلش بایستیم و کلاه را از سرمان برداریم چون تئاتر مادر همه هنرها است. به نظرم دوستان جوان باید کمی بیشتر دقت کنند، تئاتر چیز ساده‌ای نیست بلکه یک کار دسته جمعی است و تمام عوامل تئاتر در قبال کار مسئولند.»
وی افزود: «اگر نقصانی به وجود بیاید مسئولیت آن به عهده همه برمی‌گردد نه یک نفر، تئاتر حیاط بی‌در نیست که پا برهنه وارد آن شویم بلکه باید به گونه‌ای دیگر به تئاتر نگاه کرد. همه بازیگران بزرگ سینما در دنیا از تئاتر به سینما آمده‌اند.»
وی با بیان اینکه تئاتر یک جریان فرهنگ‌ساز است گفت: «مسئولان باید توجه بیشتری به تئاتر داشته باشند؛ چرا که با مسائل فرهنگی می‌توان جرائم را در یک جامعه کاهش داد و تئاتر در این زمینه می‌تواند به صورت مستقیم تأثیرگذار باشد.»
رایگان در پاسخ به این سوال که آیا خارج از متن چیزی را به نمایش اضافه کرده است گفت: «در متن تغییری انجام نداده‌ام و همان‌گونه آن را ترجمه کرده‌ام. تنها شیوه جدیدی را در ارتباط با نمایشنامه به کار بردیم که فکر می‌کنم درست است.»
تیموریان نیز ادامه داد: «در واقع جنایتی که در نمایش در حال وقوع است به شکل مینی‌مال در زندگی روزمره اتفاق می‌افتد و این نمایش یک نگاه مینی‌‌مال به شقاوت انسانی است.»
رایگان افزود: «این نمایش یک ماراتن یک‌ونیم ساعته است و بچه‌ها مدام در حال حرکت هستند و یک لحظه هم آرام و قرار ندارند. خودم را در وهله اول بازیگر می‌دانم تا کارگردان و عاشقانه بچه‌ها را به خاطر عشقی که به کار دارند ستایش می‌کنم.»
شبنم مقدمی نیز ادامه داد: «رایگان عشق خاصی نسبت به کسی که روی صحنه است، دارد و این اولین بار است که از کارگردانی به این اندازه انرژی می‌گیرم و آنچه که به من روحیه داد انرژی بود که از سوی رایگان به ما می‌رسید.»
محمد سلوکی که با تأخیر در این نشست حضور پیدا کرد گفت: «رایگان این شانس را به من داد که برای اولین بار تجربه تئاتر داشته باشم.»
سلوکی درخصوص نقش خود گفت: «من نقش  "هسه کارلسون " که فرد میانسالی است را ایفا می‌کنم، این شخصیت آدمی است که یکسری شرایط ذهنی خاص را برای خودش دارد.»
وی در خصوص ادامه فعالیت خود در عرصه تئاتر گفت: «فضای تئاتر را بسیار دوست دارم و اگر شرایط فراهم شود باز هم کار تئاتر انجام خواهم داد.»
رایگان در پایان درباره اینکه چرا از "محمد سلوکی" که تاکنون تجربه‌ای در عرصه تئاتر نداشته، دعوت کرده گفت: «سلوکی به شخصیت  هسه کارلسون بسیار نزدیک بود و به دلیل لحن و محجوبیتی که در چهره‌اش است و سایر فاکتورها او را انتخاب کردم و قرار بود یک هفته هم برای تمرین به او اختصاص دهم که به دلیل ترک امین زندگانی این اتفاق فراهم نشد و به این ترتیب به سلوکی ظلم شد.»

 

نشست رسانه‌ای نمایش "قاتل بی‌رحم هسه کارلسون" نوشته هنینگ مانکل روز گذشته ـ 16 آبان ـ با حضور مسعود رایگان کارگردان نمایش و سایر عوامل اجرایی در سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر برگزار شد.

نگاهی به نمایش ”مادر جان سلام” نوشته ”داود کیانیان”

یک داستان شاعرانه درباره مرگ و زندگی
نگاهی به نمایش ”مادر جان سلام” نوشته ”داود کیانیان” و کار ”مهدی مقیمی” و ”محسن صفری”

مضمون نمایش   برگرفته از داستان « آن کس که مادر است » اثر هانس کریستین اندرسن و درباره عشق و گذشت مادری است که برای یافتن سلامتی فرزندش سفری را آغاز می‌کند.
نمایش "مادر جان سلام" با ساختار قصه‌های افسانه‌ای و اسطوره‌ای، سفر مادری را روایت می کند که در دنیای مرگ و زندگی مفاهیم جدیدی را درک می‌کند. نمایش در ستایش عشق بی پایان مادر به فرزند است. مضمون همیشگی و ابدی عشق و تباهی مرگ به خوبی در این نمایشنامه شاعرانه پرداخته شده است. ساختار داستانی نمایش، مفاهیم بسیار غنی دارد. مواجهه مادر با شخصیت‌های مختلف که هرکدام نماد یک مضمون هستند منجر به ظهور یک مفهوم انسانی به نام گذشت و زندگی می‌شود.
"داوود کیانیان" نویسنده پیشکسوت تئاتر کودک داستان بسیار زیبا و شاعرانه‌ای  را انتخاب کرده که به اندیشه و تفکر شرقی بسیار نزدیک است. اندیشه و مضمون در آثار داوود کیانیان به عنوان  پایه اساسی شکل‌گیری درام شناخته می‌شود. تاکید و توجه او به پرداخت مضمون آثار تا آن حد است که می‌توان نمایشنامه‌های او را اندیشه‌محور نامید. این نکته از این جهت اهمیت دارد که خیلی‌ها اعتقاد دارند در آثار کودک و نوجوان باید مضامین ساده را مدنظر قرار داد یا اینکه جنبه آموزشی و سرگرمی مورد توجه قرار گیرد. نمایشنامه "مادر جان سلام" اثری با محتوای غنی است که به مخاطب فکر و اندیشه را انتقال می‌دهد. یکی از ویژگی‌های تئاتر کودک و نوجوان که حساسیت خاصی به این ژانر تئاتری می‌دهد، اهمیت اندیشه و مضمون است. در این نمایشنامه با پرداخت ساده و روان و دیالوگ‌های مناسب اندیشه اصلی اثر به مخاطب کودک و نوجوان انتقال می‌یابد.
مضمون نمایشنامه "مادر جان سلام" درباره معنی مرگ راحت و یا زندگی سخت است که هویت شخصیت  انسان را می‌سازد. در پایان نمایش، مادر که از همه سختی‌ها گذر کرده می‌گوید هرکس زندگی خود را می‌سازد. این دیالوگ از زبان مادر شنیده می‌شود که به عنوان نماد گذشت و ایثار به خوبی به ما معرفی می‌شود. شب و خار و کوه و دریا و گلستان هر یک نشانه عنصری مهم در زندگی هستند که مادر با انگیزه نجات فرزندش از همه آنها عبور می‌کند. نمایشنامه "مادر جان سلام" نمونه بسیار خوبی در تئاتر کودک و نوجوان برای توجه و اهمیت به مضمون در نمایش است. مخاطب کودک و نوجوان قدرت درک و تحلیل موضوعات مختلف را متناسب با مقطع سنی خود دارد. پرداخت مناسب موضوع با زبان ساده و قابل فهم این نمایشنامه را به اثری شاعرانه و زیبا تبدیل کرده است.
در کارگردانی مشترک مهدی مقیمی اسفندآبادی و محسن صفوی چند نکته اهمیت دارد. گروه کارگردانی درک درستی از نمایشنامه داشته‌اند و سعی کرده‌اند در یک فضای سوررئال و غیرواقعی بر جنبه بصری و تصویرسازی به عنوان اصلی‌ترین شیوه اجرایی نمایش تاکید داشته باشند. این برداشت باعث شده که تصاویر و تابلوهای جذابی در نمایش شکل بگیرد. صحنه دریا و موج‌های آب و صحنه گلستان و شخصیت‌های آن و حتی تابلو زندگی مادر و دختر که در زیر یک نور محدود و بر یک گلیم زندگی می‌کنند باعث شده که تصاویر بصری خوبی در صحنه شکل بگیرد.
در کارگردانی نمایش، آن‌قدر که بر جنبه بصری و تصویرسازی توجه شده از عوامل دیگر و بخصوص هدایت بازیگران غفلت شده است. بازیگران نمایش که بعضی از آنها تجربه زیادی در بازیگری ندارند در خلق شخصیت‌های نمایش می‌توانستند بهتر هدایت شوند. این نکته باعث شده که شخصیت‌های متفاوت نمایش در برخی صحنه‌ها شبیه یکدیگر شوند. دو نفر بازیگری که نقش ندیمه‌های شب را به عنوان شخصیت‌های کم عقل و دست و پا چلفتی بازی می‌کنند همان کاراکترها را در صحنه خار تکرار می‌کنند. اما آنچه در نمایش نمود دارد، تلاش بازیگران است که با پرهیز از اغراق و بازی تصنعی سعی دارند از لحظات هیجانی و عاطفی صحنه تاثیر بگیرند. در بین بازیگران نمایش  بازی ملیحه مقیمی اسفندآبادی در نقش پیرزن موفق‌تر از بقیه است.
موسیقی نمایش با کیفیت نازلی پخش می‌شود و کلام و اشعار آن قابل فهم نیست. در چنین نمایشی که موسیقی به عنوان عنصر اصلی نمایش کاربرد دارد، لازم بود به این مهم توجه می‌شد. از جهت دیگر نوع موسیقی نمایش که

”در کارگردانی مشترک مهدی مقیمی اسفندآبادی و محسن صفوی چند نکته اهمیت دارد. گروه کارگردانی درک درستی از نمایشنامه داشته‌اند و سعی کرده‌اند در یک فضای سوررئال و غیرواقعی بر جنبه بصری و تصویرسازی به عنوان اصلی‌ترین شیوه اجرایی نمایش تاکید داشته باشند.“

با استفاده از سازهای الکترونیک تولید شده با فضای شاعرانه و طبیعی نمایش تناسب ندارد. بهتر بود آهنگساز نمایش که با ساخت ملودی‌های متنوع سعی داشته به مضمون اثر نزدیک شود در یک فضای سنتی و زنده موسیقی را اجرا می‌کرد که بدون شک سطح نمایش بسیار ارتقاء پیدا می‌کرد.
طراحی صحنه و لباس نمایش ایده‌های مناسبی دارد که با تحلیل و برداشت گروه کارگردانی به جنبه‌های بصری نمایش کمک زیادی می‌کند. یکی از مشکلات تکراری در طراحی صحنه، نمایش‌هایی است که صحنه‌های مختلف دارند تعویض صحنه است که در نمایش "مادر جان سلام" این ضعف نمود زیادی دارد و در برخی صحنه‌ها ریتم نمایش را کند می‌کند. این مشکل یعنی شیوه و زمان زیادی که در میان صحنه‌ها صرف تغییر صحنه می‌شود، باعث شده در صحنه کوه یکی از بازیگران بی‌دلیل روی صحنه مشغول رنگ آمیزی باشد و مخاطب دلیل این کار بازیگر را درک نمی‌کند. گروه کارگردانی و طراح صحنه نمایش می‌توانستند روش‌های مختلف را برای تغییرات صحنه به کار ببرند، به نحوی که در روند نمایش مشکلی ایجاد نشود. در نمایش "مادر جان سلام" طراحی صحنه و نور اهمیت زیادی دارد. در صحنه کوه عبور مادر به ساده‌ترین شکل ممکن اجرا می‌شود به این دلیل که قبل‌تر بازیگران درگیر صحنه‌های دیگر نمایش بوده‌اند. از طرف دیگر تغییر مکرر صحنه موجب شده در بیشتر لحظات نمایش، پشت صحنه به شکل یک فضای خالی نمود داشته باشد.
نمایش "مادر جان سلام" اجرایی از یک نمایشنامه شاعرانه درباره مرگ و زندگی است. از جنبه‌های بصری، تصاویر نمایشی زیبایی در نمایش شکل می‌گیرد که به درک مضمون کمک زیادی می‌کند. کارگردانی مشترک یک نمایش توسط دو نفر این مزیت را داشته است که اجرای نمایش دچار آشفتگی نمی‌شود. اگر گروه به همه عناصر صحنه و نمایش برای اجرا به یک میزان توجه داشته باشند، تجربه‌های موفقی به ظهور خواهد رسید. گروه نمایش "مادر جان سلام" در اجرای نمایش خود و تجربه‌های آینده به این مهم باید بیشتر توجه کنند.
 

شهرام کرمی:

نمایش "مادر جان سلام"نوشته "داوود کیانیان"  و کار مهدی مقیمی اسفند آبادی و محسن صفوی داستان مرگ و زندگی برای مخاطب کودک و نوجوان است که با زبان ساده و شاعرانه‌ای پرداخت شده است.